Art Works is de naam van de nieuwe kunstcollectie die iittala dit najaar lanceert. Elk jaar komt er een andere. Telkens wordt een andere kunstenaar uitgenodigd de collectie samen te stellen. De inmiddels zeer bekende Finse kunstenaar Harri Koskinen bijt het spits af. Heel vreemd is het overigens niet dat iittala opnieuw een kunstcollectie lanceert.

Pro Arte

Harri Koskinen maakt zijn eerste schetsen voor Kohta

De voorheen verschillende bedrijven waaruit het huidige onderneming iittala bestaat zoals het gelijknamige iittala, Arabia en Nuutajärvi gaven kunstenaars vaak zowel in fysieke als in overdrachtelijke zin veel ruimte om zich naast het ontwerpen voor de commerciële lijnen ook bezig te houden met kunstobjecten voor unica en serica. En bovendien werden met een zekere regelmaat kleine series uitgebracht, bestaande uit verschillende ontwerpen die vaak in kleinere oplages werden vervaardigd. Bekend onder de naam Pro Arte die op een gegeven moment met een stille trom is verdwenen. Terwijl Nuutajärvi zich altijd al veel meer richtte op gekleurd en bovenal kunstglas. Art Works is in wezen een voortzetting van Pro Arte, zij het in een wat andere vorm.  Vroeger waren er series voor keramiek en voor glas. En verder werd er altijd een aantal ontwerpers uitgenodigd een ontwerp te maken.

Wegwerpmentaliteit

Uusi Alue

Art Works onderstreept duidelijk de filosofie die het bedrijf voor staat: wars van de wegwerpmentaliteit. In wezen hebben de voorheen onafhankelijke bedrijven en de verbonden kunstenaars altijd die weg bewandeld. Het door Kaj Franck in de late jaren vijftig voor Arabia ontworpen Kilta, sinds 1981 toen het opnieuw werd geïntroduceerd als Teema, is daar een mooi voorbeeld van. Andere fraaie illustraties van dit kunstzinnige gedachtengoed zijn de glasontwerpen uit de jaren dertig van Alvar Aalto (zijn vaas!) en het glaswerk van zijn tweede vrouw Aino. Beide zijn uitgegroeid tot ware stijliconen. Aardig is ook het taalspel van de naam van de nieuwe lijn. Deze kunst is niet alleen om het oog te plezieren, het heeft eveneens een functie. De kunst werkt.

Koskinen: ”Ik heb veel geleerd over het werken met glas. Wat mij het meest fascineert aan glas is dat je er nooit 100 procent controle over krijgt. Het blijft je uitdagen.”

Blocklamp

De ontwerpen Kippo en Alusta (Foto’s: Iittala oy)

Harri Koskinen (geboren op het arme platteland van Midden-Finland, 1970) is momenteel een van de toonaangevendste ontwerpers uit de Noordse landen. Hij werd vooral bekend door de Block lamp (zijn glazen baksteenlamp, sinds 2000 in het Museum of Modern Art in New York). Doch ook ontwerpen voor iitala als het servies Ego en de glaslijn Boy alsmede tal van andere eigenzinnige doch tegelijkertijd praktische producten zoals de K-Chair en ontwerpen voor Woodnotes droegen bij aan zijn naam.  Dit voorjaar nog kreeg hij de prestigieuze Zweedse Torben and Wanja Söderberg Prijs 2009. Aan deze prijs is een bedrag van 1 miljoen kronen verbonden (ongeveer 84.000 euro) en daarmee de grootte designprijs ter wereld. De jury prees onder meer de functionaliteit, de eenvoud en de goede materiaalkeuze. Die dragen bij tot tijdloze ontwerpen.

Impulsen

Elk jaar zal een nieuwe collectie worden geïntroduceerd. Deze geeft niet alleen de ontwerpers doch ook de glasblazers en handwerkslieden de gelegenheid hun creativiteit telkens weer nieuwe impulsen te geven. En ook de ontwerper zelf trouwens. Want het aantal verschillende technieken die worden gebruikt zijn legio. Van zandstralen tot filigrain, van vrij blazen tot vormgeven met mallen.

Van Alusta tot Pokaali
Koskinen maakt zes verschillende ontwerpen waarvan sommige in verschillenden kleurvariaties zijn uitgevoerd. Kohta (Deel), twee cilindrische delen van glas met elk een verschillende kleur. Door ze over elkaar hen te schuiven ontstaat een derde kleur.  Uusi Alue (Nieuw gebied) Een schaal met een mooie, zachte vorm met de hand gemaakt. Jalusta (Voetstuk) kan als taartschaal gebruikt worden met de mond geblazen en een koud gesneden voet. Pokaali (Bokaal) is een drinkbeker uit drie verschillende delen. Een feest van gekleurd glas. Bij Kippo kannela (Pot met deksel) komt de gedachte van een variatie op een thema naar boven. Koskinen weet te combineren. De vorm van de pot doet sterk denken aan Pokaali. Alusta (Blad) is een soort schaal in een mal geblazen, gegoten en gepolijst. Koskinen: ”Ik heb veel geleerd over het werken met glas. Wat mij het meest fascineert is dat je er nooit 100 procent controle over krijgt. Het blijft je uitdagen.”

Art Works is vanaf 1 september 2009 verkrijgbaar in onder meer de iittala-shops en winkels gespecialiseerd in Scandinavisch design als Coos de Wit Wonen in Alkmaar, Mobach in Utrecht en Matser Goed Wonen in Wageningen. De prijzen liggen tussen 200 en 1050 euro. Kohta en Uusi Alue worden in oplages van honderd stuks gemaakt. De andere objecten in grotere oplages. Sommige producten zijn in verschillende kleurcombinaties verkrijgbaar.

Voor verkoopinformatie: Iittala Nederland, T 0162 488188, E service(at)iittala.com, I www.iittala.com

(25 juli 2009 Leslie Leijenhorst)