Damon Young is een jonge Australische denker die in de afgelopen jaren internationaal furore maakte als publieksfilosoof. Zo is hij onder meer mede-oprichter van de School of Life in Melbourne die inmiddels ook in Londen een vestiging heeft. Young is eveneens een zogenoemde G8 filosoof (www.g8vandefilosofie.nl), een van de filosofen die spraken tijdens de Filosofie Nacht in 2014 in Amsterdam over onder meer politieke structuren, het belang van onderwijs voor de volgende generatie, technologische veranderingen en … niet te vergeten privacy. Niet alleen daadkracht ook denkkracht is vitaal om deze zaken te kunnen beheersen.

Citroenboomgaard
In Filosoferen in de tuin gaat hij in op hoe schrijvers en filosofen hun tuin beleven en wat hen er in aanspreekt. Hij neemt de lezer mee op een reis tijdens welke hij laat zien hoe de tuin, de groene omgeving, bepaalde planten een belangrijke rol spelen voor grote schrijvers en denkers van deze aarde. Elk van de elf hoofdstukken is gewijd aan een schrijver of filosoof. De achterflap leest: “Vertel hoe een filosoof of schrijver over zijn tuin, park of plant denkt, en je weet wat zijn wereldbeeld is.” De bibliografie achterin verwijst naar de boeken van de besproken auteurs waarin ze over hun favoriete bloem, plant of struik schrijven. Young behandelt onder meer schrijver en filosoof Jean-Jacques Rousseau in zijn Overpeinzingen van een wandelaar, Jane Austen en haar rozentuin, Nietsche in zijn citroenboomgaard maar evenzeer de bonsai in de slaapkamer van Marcel Proust (bekend van zijn roman À la recherche du temps perdu).

“Vertel hoe een filosoof of schrijver over zijn tuin, park of plant denkt, en je weet wat zijn wereldbeeld is.”

Wandeling
Het hoofdstuk over Jane Austen gaat onder meer over de troost en de tuin. Over de troost van Chawton Cottage, haar ouderlijk huis. Voor Jane was een wandeling door de rozentuin een rustpunt op de dag. “De lucht is frisser, het licht is helderder (dan in de bedompte eetkamer waar te veel huishoudelijke geluiden doordrongen). Er is ruimte om je te bewegen.” Een leven zonder rozentuin is geen leven. Toen haar vader werd beroepen in Bath, hij was predikant, verhuisden haar ouders naar Zuidwest-Engeland, het kuuroord dat al bij de Romeinen bekend was. Ze zouden er bijna tien jaar blijven. Hoewel het een moderne, elegante en kosmopoliete stad was, kon het haar niet bekoren. Tot romans en novellen kon ze zich niet zetten. Ze schreef louter – weliswaar veel – brieven die regelmatig haar ongerief tentoonspreidden. Toen haar vader met pensioen ging, keerden ze terug naar dat idyllisch platteland, naar haar geliefde woonstede in Steventon, een dorp in East Hampshire waar slechts dertig families woonden. Beslist geen Arcadië, maar het was haar alles dat rust, troost en inspiratie gaf. In juli 1814 schrijft ze aan Anna Austen, “Met mijn gezondheid gaat het redelijk goed, ik werk veel in de tuin.” Een wandeling over geschoren gazons en vruchtbomen, langs rozenborders en exotische bloemen (sommige net nieuw in Europa) voelt als een korte vakantie die haar stimuleerde tot creativiteit. Gezeten aan een klein tafeltje schreef ze in een piepklein handschrift velletje na velletje. In haar ongekende werkritme voltooide ze in vier jaar tijd drie van haar romans Mansfield Park, Emma en Persuasion, die alle behoren tot de toppers van de Engelse literatuur.

“De lucht is frisser, het licht is helderder (dan in de bedompte eetkamer waar te veel huishoudelijke geluiden doordrongen). Er is ruimte om je te bewegen.”

Eenvoudig
Proust’s gedachten over zijn geliefde bonsai-boompje in zijn slaapkamer daarentegen stellen volgens de jonge filosoof iets veel algemeners aan de kaak. De fascinatie voor dat kleine boompje dat met een priegelig schaartje bijgehouden moet worden en slechts drupjes water nodig heeft kun je zien als genieten van eenvoudige pleziertjes. Naar de gewone dingen in het leven te kijken en ze te eren. Van die kleine momenten die je elke dag in je leven ervaart. Zo als dat plantje dat ontkiemt, die vlinder die om een pol bloemen danst of de eekhoorn die toch weer terug is na de winterslaap.

Herkenning
Filosoferen in de tuin is als een boeiende reis door de levens van bekende schrijvers en denkers. Voor menig lezer zal het een feest der herkenning zijn. De ene tuinier verliest zich in pietepeuterig snoeiwerk, de anders laaft zich aan de geuren van zijn kruiden- of rozentuin. Maar iedereen vindt er rust of ontspanning, dan wel een plek tot overpeinzing of gewoon een oord om bij te komen van de dagelijkse beslommeringen in een eigen, vertrouwde omgeving.

Tekst: Leslie Leijenhorst

Damon Young

Filosoferen in de tuin

222 Pagina’s

ISBN 978 9025 90385

2014

Prijs: € 16,99

14 oktober 2015