Van Acer tot Tussilago, van Cornus tot Pulmonaria
Als we afscheid hebben genomen van de herfst, lijkt voor veel mensen het tuinseizoen een beetje over. Toch is daar geen enkele reden toe. Ook in de sombere periode tussen 1 november en 1 april kan de tuin een bijzondere aantrekkingskracht hebben. Denk aan de mysterieuze silhouetten van berijpte bladeren en taken, vaste planten en heesters met krachtige structuren of dekens van sneeuw (als die weer eens is gevallen). En bovendien, ook in de donkere maanden is er volop keuze aan bloeiend plantmateriaal om uit te kiezen.
Geuren en kleuren
Wie op zoek gaat naar een handzaam en praktisch boek over dit onderwerp komt veelal bedrogen uit. In de tuinliteratuur lijken winterbloeiers en wintergroene planten, heesters en struiken een ondergeschoven kindje. En als ze er al zijn, zijn ze of te anekdotisch of fraaie bladerboeken. Veel praktische uitgaven zijn er niet. Wordt het onderwerp al besproken, dan is het vaak in boeken over tuinen door de seizoenen heen. Doch dat is meestentijds te summier voor de gepassioneerde tuinier die echt werk wil maken van zijn of haar tuin in winter. Het schijnt dat een bekende groenauteur momenteel bezig is met een boek over dit onderwerp, doch dat is nog niet uit. Hoewel niet van geheel recente datum, is en blijft Winterbloeiers van Jelena de Belder en Bie Wouters een van de meest aanbevelenswaardigste publicaties over dit onderwerp. Het boek gaat zowel in op de geuren als kleuren in een winterse tuin. De foto’s zijn van Marc Slootmaekers. De auteurs hebben Winterbloeiers opgedeeld in twee delen. De eerste helft is gewijd aan bomen en struiken, het tweede deel aan vaste planten, bol- en knolgewassen. Het boek is vooral nog in het antiquarische circuit te vinden, en mogelijk bij de bibliotheek te lenen.
Hamamelis
Al bladerend blijkt al snel dat er veel meer is dan alleen vrolijke winterakonieten, prille voorjaarsbodes als sneeuwklokjes en bijzondere cyclamen die de tuin tot leven brengen en kleurgeven. Wat te denken van de klassieke Forsythia of Skimmia, Helleborus of Tussilago. En vergeet vooral Hamamelis, die geurende toverhazelaar, niet! Ze bloeien ongeacht koude of sneeuw met gele, oranje en rode bloemen op de kale takken en verspreiden een krachtig en zoet parfum dat zich door de hele tuin verspreidt. Aan deze welriekende winterbloeier
“ … al zou ik een tuin hebben die zo groot was als een schort en wetend dat de struik veel ruimte nodig heeft, dan zou ik toch graag één Hamamelis willen hebben.“
worden maar liefst twaalf pagina’s gewijd. Niet zo vreemd als je bedenkt dat De Belder decennia lang nauw betrokken is geweest bij Arboretum Kalmthout. En dit arboretum beschikt namelijk ook nog eens over de mooiste hamameliscollectie van Europa, met enkele van de oudste en grootste gekende soorten. Samen met haar man Robert en zwager George ontwikkelden ze de tuin (in het begin privé-bezit) tot een groenculturele en wetenschappelijke trekpleister van internationale faam. Ze overleed in 2003. De bevlogen groenvrouwe schrijft onder meer: “ … al zou ik een tuin hebben die zo groot was als een schort en wetend dat de struik veel ruimte nodig heeft, dan zou ik toch graag één Hamamelis willen hebben.“
Feesten
De winterperiode is voor Arboretum Kalmthout een bijzondere tijd. Wanneer de meeste andere tuinen nog in winterslaap zijn, leeft het arboretum helemaal op met de winterbloeiers. En dat heeft deels met die unieke collectie toverhazelaars te maken. Die zijn daar mogelijk nog betoverender dan elders. Dat heeft deels ook te maken met de veelheid. Er is een speciale wandelroute uitgestippeld die je langs alle winterbloeiers leidt. Ook zijn er wandelingen met een gids tijdens de Hamamelisfeesten (www.arboretumkalmthout.be). Beslist een bezoekje waard. en het ligt maar net over de grens.
Tekst: Leslie Leijenhorst
Winterbloeiers – geuren en kleuren in de winterse tuin
Jelena de Belder en Bie Wouters
Fotografie Marc Slootmaeker
Terra/Lannoo
Gebonden, 120 blz.
ISBN 90 209 4507 6
Prijs € 15,- (antiquarisch, dus prijzen wisselen)
6 februari 2016