Largo do Rossio in het park. Een mengeling van stijlen en elementen. Foto: Wikipedia Commons.

De Midden-Portugese stad van kennis en wetenschap (met de oudste universiteit van het land, sinds 1290), Coimbra, heeft ook voor de kleintjes een bijzondere educatieve en sociale attractie. Net, over de Ponte de Santa Clara, aan de westzijde van de Mondego-rivier ligt al sinds 1940 een opmerkelijk openluchtmuseum. Portugal dos Pequenitos. Het Portugal voor de kleintjes.

Leren over de geschiedenis en de cultuur, de geografie en de architectuur van Portugal. Dat is de rode draad van het museale complex. In Portugal dos Pequinitos maak je kennis met al deze thema’s.

Tekst: Leslie Leijenhorst
Foto’s: Fundação Bissaya Barreto, Visit Centro de Portugal and Wikipedia Commons.

Leren over de geschiedenis en de cultuur, de geografie en de architectuur van Portugal. Dat is de rode draad van het museale complex. In Portugal dos Pequinitos maak je kennis met al deze thema’s.

Sociaal zwakkeren

Het was doctor Fernando Bissaya Barreto (1886–1974), eminent docent aan de lokale medische faculteit, chirurg, humanist en filantroop die zich vanaf eind jaren dertig inzette voor sociaal zwakkeren. Dat deed hij via de Bissaya Barreto stichting waarmee hij allerlei sociale projecten en culturele activiteiten ondersteunde en initieerde. Portugal dos Pequenitos was er een van. De modernistische architect Cassiano Branco (1879-1970) was verantwoordelijk voor het ontwerp. Cassiano Branco ontwierp onder meer beroemde theaters en bioscopen in Portugal zoals het Eden-theater en de Império-bioscoop in Lissabon en het Coliseo-theater in Porto. Bouwwerken in een soort modernistische monumentale stijl. Soms met een knipoog naar de late Art Deco. Er zijn gebouwtjes op de schaal van kinderen te vinden uit allerlei windstreken, door de eeuwen heen en in een scala aan bouwstijlen. Zowel regionaal als uit de grote kunststromingen als Manuelijns en renaissance, koloniaal en barok.

Door kloosters wandelen

Kijk je in Madurodam in Scheveningen naar fraaie miniaturen van gebouwen, kerken en infrastructurele projecten als toeschouwer, in Portugal dos Pequenitos kunnen kinderen tot rond tien jaar de gebouwen ook in. En daardoor is de attractie des te leuker. Waar mogen kinderen ongehinderd door statige huizen wandelen en door grootste kloosters rennen, verstoppertje spelen en uit ramen hangen, en ongehinderd trappen en bordessen beklimmen? Hoewel het park beslist ideaal is voor een familieuitje, is het voor kinderen extra leuk. Als ze te groot worden, passen ze domweg niet meer door de portalen.

“Een groot deel weerspiegelt de rijke historie van het land, zowel in de stad als op het platteland.”

Een park weerspiegelt de rijke historie van het land, zowel in de stad als op het platteland. Zo staan er belangrijke huizen, gebouwen en monumenten uit de Portugese geschiedenis van Noord tot Zuid, van Oost tot West, ook van de eilandengroepen van Madeira en de Azoren. Van de oude universiteitsgebouwen van Coimbra tot zo’n typische buitenplaats in de groene heuvels van de Minho, een regio in Noord-Portugal.

Kinderen spelen in een statig buiten zo karakteristiek voor de Noord-Portugese regio Minho. Foto: Fundação Bissaya Barreto.

Kinderen spelen in een statig buiten zo karakteristiek voor de Noord-Portugese regio Minho. Foto: Fundaçao Bissaya Barato.

Mozambique

In de jaren vijftig werd het park uitgebreid met een deel dat is gewijd aan de volkenkunde en de monumenten uit het voormalige koloniale rijk, uit de Portugees sprekende landen in Afrika (zoals Guinee-Bissau, Angola en Mozambique), India (Goa), Timor en Macau. En aan de andere kant van de wereld: Brazilië. Ook heeft men geprobeerd de vegatatie rondom deze paviljoens zo veel mogelijk aan te passen aan de situatie in de thuislanden. Portugal dat aan het einde van de Middeleeuwen als eerste Europese land de wereldzeeën bevoer en ontdekte had, tot aan het einde van de jaren zestig van de vorige eeuw nog een groot koloniaal rijk. Een feit dat toentertijd niet als besmet werd gezien. Portugal dos Pequenitos moest het Portugal van die tijd tonen. Ook dat doet het ook nu nog. Hier doet men gelukkig nog niet aan geschiedvervalsing.

Gulliver

Tijdens onze wandeling spelen we een spelletje: “Wie herkent de meeste gebouwen en regio’s?” Als je vaak in Portugal komt, moet dat niet zo moeilijk zijn. Ik voel me soms net als Gulliver. Ah, onmiskenbaar het Hiëronymus klooster … en die karakteristieke kerk op de Azoren (in Angra). Daar … een beroemd raampaneel van het Convento do Cristo in Tomar en verderop het Penapaleis op de heuvel bij Sintra. Op sommige plekken zijn zelfs de hellende straatjes met kinderhoofdjes aangelegd om de karakteristieke sfeer zo goed mogelijk na te bootsen.

“Daar … dat beroemde raampaneel van het Convento do Cristo in Tomar en verderop het Penapaleis op de heuvel bij Sintra.”

Een bezoek is niet compleet zonder een kijkje te nemen in het marine- en het kostuummuseum. En in het eerstegenoemde staan tal van maquettes gemaakt van exotische houtsoorten. In het kostuummuseum zijn ruim driehonderd kledingstukken ook weer in miniatuur gedetailleerd uitgewerkt. Een casa de chá (een theesalon) biedt de mogelijkheid wat te drinken en te eten. Kunstenares Joana Vasconcelos liet zich er door inspireren. Terwijl de ouders op het terras zitten, komen kinderen samen in ‘haar’ mega theepot van fijn, transparent draadstaal met binnenin een rond bankje waar kinderen samen kunnen komen. Portugal dos Pequinitos is een bijzonder leerzame belevenis. Een themapark avant-la-lèttre. Een attractie voor jong en oud.

Casa de Cha, een opmerkelijk theehuis voor kinderen ontworpen door de Portugese kunstenaar Joana Vasconcelos. Foto: Fundação Bissaya Barreto.

Meer informatie:
www.fbb.pt (Fundação Bissaya Barreto, waaronder Portugal dos Pequenitos valt) www.visitcentrodeportugal.com.pt

12 maart 2016