Twaalf uur lang met bloemen de dag door

De Zweedse botanicus Linnaeus wist aan de hand van een bepaalde bloem hoe laat het was. Hij hoefde maar naar buiten te kijken, en kon tot op de vijf minuten de tijd bepalen. Het viel hem in de botanische tuin van de oude Zweedse universiteitsstad Uppsala, waar hij lang Hortus prefectus (de wetenschappelijke tuinbaas) was, steeds meer op dat sommige bloemen vroeger opengingen en sloten, dan andere. Sommige planten waren echte ochtendcreaturen, andere late middag planten. Hij besloot een uitgebreide inventarisatie te maken en ontwikkelde aan de hand daarvan een bloemenuurwerk. Deze legde hij ook in zijn tuin aan.

Goudsbloem

De klok beslaat een tijdvak van twaalf uur. Grofweg van zes uur ‘s ochtends tot en met zes uur ‘s avonds. Om zeven uur bijvoorbeeld lees ik dat de goudsbloem zijn oplichtende bloemen opent en punctueel om een uur in de middag weer sluit. Om elf uur opent de Lilium tigrinum haar bloemen en om half zes ‘s avonds sluit de Nymphaea alba. En net als leuke geneeskrachtige planten hebben ook alle andere bloeiende planten bepaalde tijden waarop ze hun bloemen openen en dicht doen. En wat is er nu leuker om aan de hand van bloemen in je tuin te kunnen zien hoe laat het – bij benadering – natuurlijk is. Net als de grote botanicus Carl von Linné, zoals hij heette na 1761 toen hij in de adelstand was verheven.

Handige hulp

Dit bloemenuurwerk, gemaakt van stevig luxe karton, toont een keuze van bloemen en vaste planten die hun bloemen openen en sluiten, uitgevoerd in kleurentekeningen. En daarmee is het uurwerk een handige hulp bij het aanleggen van een bloemenklok in eigen tuin zoals Linnaeus in de wetenschappelijke

“En net als leuke geneeskrachtige planten hebben ook alle andere bloeiende planten bepaalde tijden waarop ze hun bloemen openen en dicht doen.”

tuin van Uppsala deed. Of gewoon als stijlvolle wanddecoratie. De uitgever had ook een uitvoering met wijzers en een klokmechanisme. Die is helaas uitverkocht en komt niet meer terug. Slimme speurders zouden de Duitse zustervariant van Marktplaats eens kunnen proberen.

Boekje

In een ander item wordt het bijbehorende boekje Die Blumenuhr van dezelfde uitgever Jan Thorbecke besproken dat uitleg geeft over de werking van het bloemenuurwerk. Zowel het boekje als de ‘bloemenklok’ zijn zo mooi gemaakt en vriendelijk geprijsd dat je het graag aan een tuinvriend of –vriendin cadeau wilt geven.

Tekst: Leslie Leijenhorst

Die Blumenuhr
Jan Thorbecke Verlag
2011, 4e druk
ISBN 978 3 7995 0845 2
Prijs € 9,90

 22 oktober 2015