Een van de bijna zestig fraaie prenten.

Nederlandsch Bloemwerk is niet zomaar een bloemenboek, maar een schitterende één-op-één facsimile uitgave van een van de mooiste bloemenboeken uit de achttiende eeuw die in de Lage Landen in 1794 verscheen. Echter niet nadat een groot aantal intekenaren hun belangstelling voor deze belangwekkende publicatie hadden getoond.

Holland
Het boek richt zich in hoofdzaak op in die tijd in Holland geteelde gewassen. In tegenstelling tot andere beroemde bloemenboeken, zoals dat van Carolus Clusius (Rariorum plantarum historiam, houtsnedes, 1601), Emanuel Sweerts (Florilegium amplissimum et selectissimum, 1631 en 1641) en het veel latere  Album van Eeden en Florilegium Harlemense (eind 19e eeuw), betreft het hier niet alleen een verzameling van zo natuurgetrouw mogelijke afbeeldingen alsmede hun beschrijvingen. Nederlandsch Bloemwerk omvat ook tal van praktische informatie.

Vijanden
Zo wordt er naast een beschrijving van de gedaanten, informatie verschaft over de wijze van kweken en de mogelijke medicinale eigenschappen van de plant. Verder wordt aandacht besteed aan hoe men ‘den vijanden van den bloementuin’ te lijf kan gaan. Door de aandacht voor de geneeskrachtige eigenschappen was het boek populair bij artsen en apothekers. De teksten worden her en der verluchtigd door aardige gedichten en vermakelijke rijmwerken.

Latijnse namen
Opmerkelijk is ook de nauwkeurigheid waarmee de planten zijn afgebeeld. Door de vermelding van de Latijnse namen is het boek extra interessant voor diegene die onderzoek doen naar de geschiedenis van tal van soorten. Een groot aantal van afbeeldingen betreffen de voorjaarsbolgewassen, soms onder een andere naam dan nu bekend, zoals de Lilium persicum (nu Fritillaria persica). Voorts staan er tal van vaste planten in afgebeeld en beschreven zoals Helleborus niger, Digitalis en Campanula minor.

Erfprins
Aardig is verder de lijst van intekenaars, dat voorin is opgenomen (ook in de oorspronkelijke uitgave van 1794) die het boek bestelden. Onder het gezelschap van geleerden Heeren bevonden zich boekhandelaren en schepenen, doch evenzeer een hoofdofficier van Justitie, apothekers en andere vertegenwoordigers van de medische professie als chirurgijns. Zelf de burgemeester van ‘s-Gravenhage, de weledelgeboren heer W.G. F. van Slingeland en ‘Zijne Doorluchtige Hoogheid den Heere Prince van Oranje, Nêerlands Erfstadhouder’ tekende in, beter bekend als Prins Willem V. Toen al kende men het systeem dat men zich voor een bepaalde kostbare publicatie intekende alvorens men de drukpersen liet draaien.

Het boek wordt afgesloten met een handig Register der Voornaamste Zaaken.

Nederlandsch Bloemwerk
Door een gezelschap Geleerden
Meer dan 200 pagina’s. Een kleine zestig pagina grote afbeeldingen.
Oorspronkelijk uitgegeven in 1794
Heruitgave Rotterdam, 1979
Oorspronkelijke prijs: om en nabij 70 euro.

Zie ook De Winkel elders op de website!

Leslie Leijenhorst