De auteur van Lanzarote Cactus Garden woonde meer dan tien jaar in het buitenland, vooral in Duitsland en Denemarken. Guillermo Benigno Perdomo Perdomo (1947) bezocht er veel musea en vooral ook tuinen en leerde ook hoe je die interessant kon maken voor een groter publiek. Terug op Lanza begon hij zich te verdiepen in de varenteelt. En niet in succulenten. Toch was hij de aangewezen persoon dit boek te schrijven.

Na terugkeer besloot Perdomo, naast zijn werk als varenkweker, zich al snel te verdiepen in de eilandvegetatie. Hij doorkruiste meer dan tien jaar het hele eiland door de seizoenen heen en bezocht alle uithoeken. Hij had niet zoveel met cactussen. Bij zijn eerste cactus, die hij cadeau kreeg, was hij wat sceptisch. Geleidelijk aan groeide zijn collectie tot meer dan 400 soorten. Hij werd ook lid van de Cactaceae and Succulent Plant Society. Perdomo raakte kreeg een groot network en werd een steeds gepassioneerder cactus- en vetplantenliefhebber. Toen er vanuit de Cabildo (de eilandregering) plannen ontstonden om samen met lanzaroteño kunstenaar en regionale erfgoedhoeder César Manrique de oude lavasteengroeve bij Guatiza in het noordoosten van Lanzarote om te toveren tot een museaal-botanisch complex, een tuin met louter cactussen en andere vetplanten, raakte hij direct bij het project betrokken.

Cochenille

Hoewel de titel Lanzarote Cactus Garden de suggestie wekt dat de bezoekersgids louter over de Jardín de Cactus gaat, bestrijkt het boek veel meer aspecten rondom succulenten. Het eerste hoofdstuk gaat over het eiland als een tuin. Want hoewel Lanzarote een droog eiland is, heeft het een unieke vegatatie. Deels komt dat doordat de nachten vochtig zijn, en het lavagesteente door de dag het vocht langzaam weer afgeeft. Zo werden in de omgeving van Guatiza cochenille luizen op vijgencactussen (prickly pear) gekweekt voor de rode kleurstof. Een florerende teelt die door de komst van synthetische kleurstoffen een langzame dood stierf. En ondanks de droogte heeft Lanzarote al enkele honderden jaren een unieke wijnbouwteelt in La Geria, met een eigen D.O. (Denominación de Origin= beschermde herkomst kwalificatie). Ranken worden in ringen van lavastenen geplant die de planten beschermen tegen de wind. Het lavagruis houdt het weinige opgevangen vocht vast. En dan hebben we het nog niet eens over die gevarieerde vegetatie die zich goed houdt in een aride regio.

Ruggengraat

Het tweede deel gaat over de ontwikkeling van de tuin. Over de groeve, de nabijgelegen molen, de wind en ‘gofio’ (typisch Canarisch meel waar basisvoedsel van wordt gemaakt). De molen vervulde een belangrijke functie bij de groeve. En over het ontwerp van de tuin door César Manrique. In het derde deel, het hart van het boek, wordt ingegaan op de ruggengraat van de collectie. Zo is er aandacht voor Crassula, Cactacea en Cactiforms en de geografische verspreiding en hun habitat. Het andere deel van dit hoofdstuk gaat over de aanwezige succulentenfamilies.

Elders

Hoewel de kop van het artikel zou suggereren dat de collectie alleen uit prikcactussen bestaat, omvat de verzameling een veel breder scala aan succulenten. Niet alleen afkomstig van de Canarische eilanden, ook uit andere (semi)-aride gebieden elders in de wereld. Veel planten werden vanuit zaden opgekweekt. Je zou denken dat alle species in een soort wetenschappelijke opstelling zouden zijn geplant. Doch dat is niet het geval. Soms zijn markante variëteiten in grote groepen geplaatst, meerdere exemplaren van een soort. Ook de esthetische aspecten (Manrique zou het eens anders doen) hadden een belangrijke rol bij de aanleg.

Tequila

Hoofdstuk vier is opgezet als een praktische handleiding met compacte tips over kweken, tuinontwerp, hoe er aan te komen en ze te vermeerderen, over grondsoorten en licht en over ziektes, welke delen je kunt eten, hoe vaak ze water moeten hebben, hoe ze worden geclasificeerd en tal van andere weetjes. Ook zijn diverse pagina’s gewijd aan hallucinogene stoffen, cactusvruchten en pulque, mezcal en tequila, drie geest bedwelmende drankjes gemaakt van cactussoorten.

Interessante weetjes

In de Appendix is onder meer een wereldkaart opgenomen met gebieden waar zich de diverse families bevinden. Verder zijn alle opgenomen foto’s van soorten op familie in een lijst opgenomen, is er een compacte bibliografie en een lijst met twee pagina’s vol vragen die verwijzen naar de pagina in het boek waar het antwoord te vinden is. Hoewel de opmaak van het boek beslist onrustig overkomt en daardoor niet altijd even toegankelijk, staat het boek vol met wetenschappelijke en andere wetenswaardigheden. Een inzichtelijke plattegrond laat zien waar succulenten uit welke families in de tuin zijn aangeplant. Al met al is Lanzarote Cactus Garden een boek is dat tal van disciplines raakt: geschiedenis en botanie, geografie en tuinieren. Het biedt plantenliefhebbers in bredere zin een boeiend boek tegen een zeer scherpe prijs. Want wat is € 9,50 nu voor een rijk geïllustreerde gids vol met informatie? Lanzarote Cactus Garden is in diverse talen te koop in het museumwinkeltje en bij lokale boekhandels op het eiland verkrijgbaar. En overigens ook via Amazon.com

Tekst: Leslie Leijenhorst

Lanzarote Cactus Garden – A Gardener’s Notes
Guillermo Benigno Perdomo Perdomo
Cabildo de Lanzarote
Paperback met flap, 152 blz
1999, derde druk 2013
ISBN 978 84 95938 40 4
Prijs € 9,50

27 februari 2016