Logeren in de middeleeuwse stilte

Prachtig winters strijklicht over het dorp vanaf de ruïne in Castelo Rodrigo. (Foto: Casa da Cisterna)

Uren reizen we vanuit station Campanhã (Porto) langs de Douro. Een onvergetelijke tocht. Met wisselende vergezichten langs romantische stationnetjes en statige buitenplaatsen, slaperige dorpjes en dynamische provinciestadjes en …. wijngaarden langs steile helingen zo ver het oog reikt. Je realiseert je nu hoe ongekend knap het is dat er zoveel port geproduceerd kan worden als je vanaf de eerste rij zicht hebt van de soms moeilijke arbeidsomstandigheden.

Arendsnest

Op het eindpunt van de lijn, in Pocinho, rest ons nog een korte toer met een busje door agrarisch gebied. En dan gloort daar aan de einder onze eind bestemming. Lichtjes op de heuvel bij de vallende avond markeren onze slaapplek. Het busje klimt omhoog naar een klein versterkt dorp dat als een arendsnest op de top van een heuvel ligt. Nog een paar hobbelige kinderhoofdstraatjes door en dan zijn we er. Casa da Cisterna in Castelo Rodrigo. Een van die vele versterkte dorpjes en stadjes langs de Portugees-Spaanse grens. Bijna als een collier lopen ze van het uiterste noorden in Tras-os-Montes (over de bergen) tot aan de Algarve. Forten, burchten, ommuurde stadjes en versterkte dorpjes, de grens tussen de vaak twee rivaliserende koninkrijken markerend. Spanje en Portugal.

Franciscus

In een ver verleden lag het dorp op een route die de pelgrimsgangers namen op weg naar Santiago de Compostela in de noordwestelijke noordwestelijke regio Galicie. Het verhaal – onbevestigd – gaat dat niemand minder dat Franciscus van Assisi hier een nacht zou hebben verbleven eind dertiende eeuw op weg naar de tombe van de heilige Jacobus. Ana Berliner en Antonio Monteiro, twee biologen uit Lissabon, streken er in 2012 neer. Weg van de drukke hoofdstad, op zoek naar een ander leven. Ze begonnen een bed & breakfast en besloten hun studie op een andere manier te gebruiken. Ze organiseren namelijk ook allerlei natuur- en cultuurhistorische belevingstochten, wandelingen en andere excursies door de ruige natuur van deze dun bevolkte landstreek. Ze vernoemden hun huis naar de cisterne die er al eeuwen lag en waarin nu een comfortabele ‘infinity pool’ huist. Het versterkte dorpje dateert uit de twaalfde en dertiende eeuw en werd grotendeels opgebouwd uit de stenen van een oud fort dat er vervallen bij lag. Nog altijd is een ruïne aanwezig. Door de hoogte van het plateau was het een veilige en strategische plek.

Leestafel

Opmerkelijk is het hypermoderne paneeltje voor de toegangscode. Een curieus contrast met de middeleeuwse sfeer van de plek. Waar is die oude bel gebleven? Vier lokale vrouwen bestieren de dagelijkse gang van het logeerverblijf. De gezamenlijke salon is knus. Luie banken met kussens, een leestafel en een kastje met reis- en andere literatuur. Ontbijten kan binnen of buiten. Op elk moment van de dag. Gasten moeten kunnen ontspannen en niet weer aan strikte tijdschema’s gebonden zijn, aldus Ana.

“We wonen in een luxe condo rijk aan cultuur en geschiedenis, doch beschermd tegen de aanvallen op het historische erfgoed.“

Een knusse salon met luie banken en volop lees- en bladerliteratuur (Foto: Casa da Cisterna)

De reeks gerechtjes is lang. Veel producten komen uit de regio zoals kazen, honing en vruchten. Andere zaken als cake en jams worden zelf gemaakt. De kruidentuin levert kruiden en groenten en geeft een lokale smaak aan alles wat uit de keuken komt, sterk vegetarische en ecologisch geïnspireerd. Zo aten wij een warme groentetaart, een grote schaal salade en gezonde, hartige groente dim sums. Toe koffie en een huisgemaakte vruchtentaart.

Verzameling

De kamers liggen zowel in het hoofdgebouw als in de lager gelegen verzameling huizen. De weggetjes en paden ertussen hebben al gauw een hellingpercentage van enkele procenten. Sommige liggen rondom een kleine hof. Ooit waren het individuele woonhuizen, gebouwd in lokale natuursteen, varierend in vorm en afmeting. Metersdikke wanden zorgen in de warme zomers voor verkoeling. Ik logeer in kamer Chapim (koolmees). Een moderne, verlichte wandsculptuur verbeeldt een amandeltak. Verder is de kamer heel ingetogen in lichte tinten. Maar meer dan comfortabel. De vrouw en heer des huizes: “We wonen in een luxe condo rijk aan cultuur en geschiedenis, doch beschermd tegen de aanvallen op het historische erfgoed.“

Potplanten

In Castelo Rodrigo is de stilte meer dan hoorbaar. Wie door het dorpje wandelt, hoort soms niet meer dan een dorpshond in de verte die uit zijn slaap wordt gehaald of tegen een vreemdeling meent te moeten blaffen. Dan weer een briesje dat de bladeren van een boom doet ritselen. Nu begrijp ik waarom de oudjes het beter doen dan ik. Wie hier dagelijks zijn ronde doet, houdt tot op hoge leeftijd een goede conditie, want veel straatjes zijn knap steil. Langs een brede trap, die twee straatjes verbindt zie ik bij elke voordeur een pottentuin met veel van de planten die we ook in Nederland in de tuin hebben. Door de oude stadspoort zie ik Ciudad Rodrigo aan de horizon, een stadje aan de andere kant van de Portugees-Spaanse grens.

Rotskunst

‘s Avonds laat gaan we nog op excursie. Naar Foz Côa, beroemd vanwege zijn unieke paleolithische rotskunst, ingekleurde gravures in steen. De honderd tableau’s en duizenden afbeeldingen werden bij toeval gevonden en hebben een plek op de UNESCO Werelderfgoedlijst. De tekeningen lezen bijna als een boek. Ze geven een beeld van de activiteiten die in de tijd werden uitgevoerd en op welke beesten er jacht werd gemaakt. Onze gids weet ondanks de nachtelijke uren en onze lange reis niet van ophouden. Het kikkerkoor en de krekels begeleiden ons weer naar de jeep. De nacht in. Deze avond met een diepzwarte hemel en wat omfloerste hemellichamen. Op weg naar een welverdiende nachtrust.

Casa da Cisterna, Rua da Cadeia, 7, P-6440-031 Castelo Rodrigo (Beira Alta), Portugal.
T +351 271 313 315, F +351 917 618 122, E casadacisterna@casadacisterna.com,
I www.wonderfulland.com/cisterna

Foto’s: Casa da Cisterna

(2 maart 2016)